“Trots dat we met onze Award een voorbeeld kunnen zijn voor andere veehouders”

Interview met:
Tom Van Loon, winnaar Bioveiligheid Award voor de kalversector

Tom Van Loon is een enthousiaste kalverhouder van 29 lentes. 880 kalveren houdt hij op zijn bedrijf dat hij pas 2,5 jaar geleden heeft opgericht. Zijn ‘manier van werken’ was een vertegenwoordiger die geregeld op het bedrijf komt, niet ontgaan. Hij bracht Tom op het idee om deel te nemen de Bioveiligheid Award. En met succes, want Tom was de eerste kalverhouder die met de Award voor zijn sector aan de haal ging.

Hoe heb je de deelname aan de Award ervaren? Heeft het je veel tijd en moeite gekost om deel te nemen?

Veel tijd en moeite heeft het ons zeker niet gekost. Om je in te schrijven moet je alleen een formulier invullen: je beschrijft wat je op het bedrijf zoal doet rondom bioveiligheid en hoe je denkt dat je je kunt onderscheiden van je collega’s. Wij hebben dat document opgemaakt samen met onze dierenarts.

We haalden de eerste selectie en de wedstrijdjury – een collega-veehouder en een dierenarts van DGZ – kwam bij ons langs voor een bedrijfsbezoek. Zij oordeelden dat we goed bezig waren en we werden genomineerd. Het grote publiek kon nu voor ons stemmen…

Mijn vriendin heeft het bericht gedeeld op Facebook; veel meer dan dat hebben we eigenlijk niet gedaan. Een aantal mensen die ons en ons bedrijf kennen, hebben voor ons promotie gevoerd. De vurigste supporter was onze bedrijfsdierenarts. Hij wist veel mensen te overtuigen om voor ons te stemmen en was heel fier op onze overwinning. Van alle kanten kwamen er trouwens positieve reacties. En ook wij zijn uiteraard trots dat we gewonnen hebben en belangrijker nog, dat we met onze Award een voorbeeld kunnen zijn voor de andere veehouders.

Er zijn weleens mensen die zeggen: “je hebt een nieuwe stal en dat maakt het makkelijker”. Dat is ergens wel zo, maar ook met een nieuwe stal moet je goed nadenken over alles wat je doet. Bij de bouw ervan hebben we echt niet alleen naar het budget gekeken, maar minstens evenveel rekening gehouden met de toekomst. Er zijn zoveel zaken die veranderen; zo is er nu volop de tendens om het gebruik van antibiotica af te bouwen. Met onze stal wilden we daarop voorbereid zijn.

Wat betekent de Award voor je bedrijf?

De geldprijs hebben we grotendeels in de zaak geïnvesteerd. Er zijn nu meer overalls, laarzen, handschoenen, overschoentjes; ontsmettingsmatten ook. We hebben verder een kast gekocht om die zaken in op te bergen en eentje voor onze administratie. En ja, we zijn ook eens goed gaan eten. 😉

Zo’n geldprijs is mooi meegenomen, maar eigenlijk ben ik nog blijer met het mooie uithangbord dat wij als winnaars kregen. We hebben het opgehangen bij de ingang van het bedrijf. Iedereen die hier komt, kan het zien. Het is trouwens een mooi bord en de bezoekers spreken ons erop aan.

Het allerbelangrijkste vind ik dat je dankzij de Award meer stilstaat bij een aantal dingen. In de kalversector hebben we bijvoorbeeld nog onvoldoende de reflex om van kleding te wisselen, iets wat bij de varkens en de kippen volop ingeburgerd is. Wanneer een bezoeker nu onze stal betreedt, zal ik erop letten dat hij overschoentjes of laarzen van het bedrijf aantrekt en een propere overall. En als er kalfjes ziek zijn, nemen we extra voorzorgen, zodat we de ziektekiemen niet overbrengen van de ene groep naar de andere.

Ook mijn ouders die een bedrijf hebben aan de overkant van de straat raakten geïnspireerd door de Bioveiligheid Award en hebben enkele kleinere ingrepen gedaan op hun bedrijf. Zij hebben ontsmettingsbakjes geïnstalleerd en spuiten nu systematisch de laarzen schoon.

Ook de tips rond bioveiligheid die we via de nieuwsbrief van DGZ kregen, vond ik nuttig. Soms zijn er zaken waarvan je zegt: dat weet ik wel, maar je bent er daarom nog niet actief mee bezig. Ik denk bijvoorbeeld aan ongediertebestrijding of huisdieren in de stal.

Heeft bioveiligheid iets veranderd aan de samenwerking met je dierenarts?

We hebben op ons bedrijf een vaste bedrijfsdierenarts, en als we kalfjes krijgen, dan is er een tweede dierenarts die de kalfjes de eerste weken mee opvolgt. Allebei zijn ze heel gedreven mensen.

Onze relatie met de dierenartsen is heel goed en dat vind ik cruciaal. Door deel te nemen aan de Award heb ik geleerd om over bepaalde dingen nog iets beter met hen in gesprek te gaan. Waar ik vroeger al sneller zomaar iets van hen aannam, stel ik nu meer vragen, bijvoorbeeld over het gebruik van medicatie.

Welke tips kan je aan je collega-kalverhouders geven?

Het eerste dat me zo te binnen schiet, zijn de drie R’n: Regelmaat, Rust en Reinheid. In de 2,5 jaar dat ik nu bezig ben, heb ik die drie thema’s geregeld zien terugkomen. Eigenlijk gaat het vaak om maatregelen die relatief weinig inspanning kosten, maar soms veel opleveren.

Regelmaat:

Dat betekent bijvoorbeeld dat je de kalveren altijd op hetzelfde uur voedert. Ik heb de indruk dat ze daar heel gevoelig voor zijn. Doe je dat een half uur later dan het tijdstip dat ze gewoon zijn, dan merk je dat direct.

Ik voeder de dieren ook altijd zelf. Aan de voeding die ze opnemen, kan ik zien hoe gezond ze zijn. Zo merk ik het al snel als er iets niet in de haak is. Ik kan dan direct ingrijpen en heb minder antibiotica nodig. Belangrijk is dat je hierin consequent bent. En als je ’s zondags op een babyborrel bent, kan het weleens lastig zijn om naar huis te komen en de dieren te voederen, maar het loont.

Rust:

Als we iets in de stal moeten doen, proberen we dat in de voormiddag te doen. ’s Namiddags loop ik wel nog eens door de stal, maar de dieren moeten in elk geval de kans krijgen om te gaan liggen en te rusten. Da’s niet anders dan bij jonge kinderen.

Reinheid:

In de eerste plaats is het aangenaam voor jezelf om in een propere omgeving te werken: je werkt immers het hele jaar door, 7 dagen op 7. Ook de dieren hebben er baat bij: een goed gereinigde stal is beter voor hun gezondheid. Niet alleen de stal, maar al het materiaal dat je gebruikt, moet netjes zijn. Zo reinigen we bijvoorbeeld altijd grondig de kommetjes waar de kleine kalfjes de eerste drie weken uit te drinken krijgen.

Naast deze drie R’n heb ik nog een tip voor de kalverhouders: kijk ook eens over de landsgrenzen. In Nederland is de sector een stuk groter dan bij ons en dat betekent dat er daar veel initiatieven genomen worden, ook op het vlak van opleiding. Zo volg ik nu het e-Veal programma, een onlinecursus met daaraan gekoppeld infosessies, met als doel kalverhouders te helpen om de dierengezondheidszorg op een hoger niveau te brengen. De meest uiteenlopende onderwerpen komen aan bod: van huisvesting tot pensverzuring om maar iets te noemen.

Hoe hebben jullie de deelname aan de Bioveiligheid Award ervaren?

We hebben ons voor de Award ingeschreven met het idee: we zien wel wat ervan komt. Deelnemen was voor ons belangrijker dan winnen. Vooraf waren we een beetje bang om te veel media-aandacht te krijgen, maar uiteindelijk is dat heel goed meegevallen. Natuurlijk sta je wel een beetje in de belangstelling. We kregen bijvoorbeeld een reportage over de bioveiligheid in onze stal in het vakblad Boerderij. Maar het is niet zo dat er op het bedrijf uitgebreid gefilmd werd; enkel dingen waar we ons comfortabel bij voelden.

Deelnemen aan de Award kost wel degelijk een beetje tijd. Maar als je het verstandig aanpakt en je kunt rekenen op de hulp van je omgeving, dan hoeft dat niet veel te zijn. En als je de Award wint, is de geldprijs mooi meegenomen. Maar het allerbelangrijkste voordeel vind ik dat we nu op het bedrijf nog meer aandacht hebben voor bioveiligheid. Onder collega’s wordt er ook vaker over bioveiligheid gesproken: je hoort hoe andere boeren het aanpakken en je kunt van elkaar bijleren.

INFORMATIE?

Met alle vragen over bioveiligheid kunt u terecht bij uw bedrijfsdierenarts of bij de helpdesk van DGZ (078 05 05 23 of helpdesk@dgz.be).