Bioveiligheid vormt het fundament van een duurzaam diergezondheidsbeleid in de veehouderij. Ook u neemt op uw bedrijf zonder twijfel een reeks maatregelen waarmee u uw dieren beschermt tegen ziekte. Immers, bioveiligheid en gezonde dieren gaan hand in hand.
Met de Bioveiligheid Award wil DGZ de veehouders die belangrijke inspanningen leveren op het gebied van bioveiligheid aanmoedigen. Een jury met vertegenwoordigers uit de sector beoordeelt de inzendingen en maakt een preselectie van genomineerden. De winnaars worden gekozen op basis van een publieksstemming en de juryverslagen.
Maar liefst 39 enthousiaste veehouders hebben zich ingeschreven voor de Bioveiligheid Award 2020. De jury maakte op basis van de inschrijvingsformulieren een preselectie van 6 melkvee- en 6 vleesveebedrijven. Elk van deze bedrijven kreeg in de maanden augustus-november 2019 het bezoek van de jury. Op basis hiervan selecteerde de jury 3 genomineerden in elke categorie. De uiteindelijke winnaars van de Bioveiligheid Award worden gekozen op basis van een publieksstemming en de juryverslagen. Op de Agridagen 2020 worden de winnaars bekendgemaakt en de awards uitgereikt.
De DGZ Bioveiligheid Award is een initiatief van Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ) en wordt mogelijk gemaakt dankzij de financiële ondersteuning door Allflex.
Op een melkveebedrijf wordt heel wat gerekend en geanalyseerd om de dieren maximaal te laten renderen. Maar met de mogelijke schade ten gevolge van insleep van ziektes wordt te weinig rekening gehouden. Duidelijke, correcte afspraken met erfbetreders, het voorzien van propere bedrijfslaarzen en overall, net als een meldpunt (gsm-nummer) bij de toegang van het bedrijf zijn maatregelen die geen grote investeringen vergen en kunnen rekenen op de goodwill van de personen die met je bedrijf in contact komen.
Het is cruciaal om de introductie en spreiding van infectieziekten op het bedrijf en tussen bedrijven tegen te gaan – niet alleen voor de diergezondheid, maar in een aantal gevallen ook voor de volksgezondheid en voedselveiligheid. Bioveiligheid speelt hierbij een belangrijke rol. Tijdens mijn onderzoek heb ik ondervonden dat veel veehouders wel degelijk overtuigd zijn van het nut van bioveiligheid. Ze weten ook dat heel wat maatregelen, zoals het gebruik van bedrijfskledij en -laarzen, niet eens zo’n grote investering vergen. Kleine aanpassingen in hun manier van werken kunnen de diergezondheid al sterk verbeteren en hen zo ook meer winst opleveren. Omdat elk bedrijf uniek is, is het belangrijk om een bioveiligheidsplan uit te werken op maat van het bedrijf. Dat garandeert de beste resultaten.
Bedrijven kunnen heel wat maatregelen nemen om de insleep en verspreiding van ziekten op hun bedrijf tot een minimum te beperken. Vaak zijn het kleine aanpassingen in de dagelijkse werking of routine van de rundveehouder die al een groot verschil maken. Maar ook erfbetreders moeten zich nog meer bewust worden van de risico’s die ze met zich meebrengen wanneer ze van het ene bedrijf naar het andere gaan. Voor de vele bezoekers, studenten en erfbetreders die we op de Hooibeekhoeve over de vloer krijgen, zijn ontsmettingsmatten, overschoentjes, en bedrijfseigen laarzen en overalls voor de hand liggende bioveiligheidsmaatregelen. Als je dan nog eens rekening houdt met de maatschappelijke druk om te evolueren naar maar dierenwelzijn en een lager antibioticagebruik, dan besef je dat bioveiligheid meer aandacht verdient dan ooit tevoren, van alle actoren uit de sector. ‘Mijn manier van werken’ moet ‘ieders manier van werken’ worden.
Als ervaren melkveehouder vind ik bioveiligheid een zeer belangrijk item in de bedrijfsvoering. Als je daar voldoende aandacht aan besteedt, dan wordt het risico op ziekte-insleep kleiner en heb je minder antibiotica nodig. Ook de klauwgezondheid vaart er wel bij. Het is verder natuurlijk van cruciaal belang dat álle erfbetreders de hygiëneregels in acht nemen.
Als veehouder kun je ook heel wat interne voorzorgsmaatregelen toepassen. Zo besteden wij heel veel aandacht aan bioveiligheid bij onze pasgeboren kalfjes. In onze oude melkstal hebben we twee compartimenten gemaakt voor onze pasgeborenen. Van zodra er een compartiment leeg is, wordt het grondig gereinigd en twee weken leeg gehouden. We hebben er ook schoeisel klaar staan dat we alleen voor die ruimte gebruiken. De afspraak is ook dat het altijd dezelfde persoon is die de kalfjes verzorgt. Zo vermijden we de kans op insleep in die compartimenten.
Dag in dag uit bezig zijn met bioveiligheid blijft een uitdaging voor elk bedrijf. Maar het loont de moeite!
Volgens mij moet elk rundveebedrijf er in de bedrijfsvoering naar streven om met zo weinig mogelijk antibiotica vlees en melk te produceren. Om insleep van ziekten te voorkomen – en dus medicatie te vermijden – kan je maar beter aankopen vermijden. Zelf koop ik geen dieren aan, behalve af en toe een jonge dekstier. Verder doe ik de kunstmatige inseminatie bij het melkvee zelf, en laat ik de natuur (of beter de stier 😉 zijn werk doen bij het vleesvee. Kalfjes fok ik gescheiden van de moeders op.
Het is niet altijd gemakkelijk om bepaalde bioveiligheidsmaatregelen direct te koppelen aan betere bedrijfsresultaten. Toch is al meermaals aangetoond dat het voorkomen van dierziekten op onze almaar groeiende en zich steeds meer specialiserende bedrijven, één van de belangrijkste managementfactoren is om succesvol te zijn en te blijven.
Dierziekten kosten handenvol geld, zorgen voor een hoger antibioticaverbruik en een negatief maatschappelijk imago van de sector in zijn geheel. We hebben er met zijn allen baat bij om een doorgedreven dierziektepreventieplan te hebben op onze bedrijven. Binnen dat preventieplan moet de dagdagelijkse interne en externe bioveiligheid een prominente plaats krijgen. ‘Bioveilig werken’ dient zo geïncorporeerd te worden in het bedrijfsmanagement dat het een ‘way of life’ wordt op het moderne vleesvee- of melkveebedrijf.
Bioveiligheid is een van de belangrijkste maatregelen om het risico op insleep en verspreiding van infecties te beperken. In het streven naar meer dierziektepreventie en minder geneesmiddelengebruik zal bioveiligheid enkel in belang toenemen. Bioveiligheid is een zeer ruim begrip dat een groot aantal maatregelen omvat. Het geheel van maatregelen dat een bedrijf neemt, moet erop gericht zijn de risico’s voor dit bedrijf zoveel mogelijk te beperken. Bovendien is het belangrijk dat het pakket maatregelen werkbaar is voor de veehouder en onderdeel wordt van de dagelijkse routine. Het consequent en correct toepassen van het geheel aan maatregelen vormt een onmisbaar onderdeel in het streven naar een verbeterde diergezondheid.
Verhinderen dat een bepaalde rundveeziekte binnenkomt en/of verder verspreidt op het bedrijf, is iets wat iedereen aanbelangt. Wat de aanleiding voor een bedrijfsbezoek ook is, heel vaak willen de veehouders te weten komen hoe de ziekte op het bedrijf is terechtgekomen en wat ze kunnen doen om de gevolgen ervan zoveel mogelijk te beperken. Het bepalen van de belangrijkste risicofactoren voor een specifiek bedrijf en daar de juiste bioveiligheidsmaatregelen aan koppelen, vormt hierbij een belangrijke sleutel. Naast het afdekken van een bepaald risico is ook de haalbaarheid van de te nemen voorzorgen belangrijk. Die moeten zodanig ingebakken zitten in de bedrijfsvoering dat ze een automatisme worden. Bij het concreet maken van een aantal bioveiligheidsmaatregelen merk ik bij de veehouders vaak een grote motivatie, wat ik als dierenarts alleen maar kan toejuichen!
“Bioveiligheid… Wat wil dat nu eigenlijk echt zeggen…?” Een veel gestelde vraag tijdens de bedrijfsbezoeken. Als ik dan vertel dat het over best voor de hand liggende dingen gaat zoals bedrijfslaarzen, een overall, ongediertebestrijding, enz., dan is de reactie meestal positief. ‘Moeilijker’ maatregelen, zoals het voorzien van een quarantainestal voor gekalfde koeien, kunnen doorgaans op minder bijval rekenen.
Cases uit de praktijk kunnen dan helpen om duidelijk te maken dat een tekort aan bioveiligheid kan leiden tot de insleep van ziektekiemen, met enorme problemen voor het bedrijf als gevolg. Dit zet mensen aan het denken. Bepaalde acties lijken dan toch beter haalbaar dan eerst gedacht. In verhouding zijn sommige maatregelen dan zelfs maar een kleintje. Alles bij elkaar wordt er nu veel meer over bioveiligheid gesproken dan enkele jaren terug, wat een zeer goede evolutie is.
1. U STUURT ONS HET INGEVULDE INSCHRIJVINGSFORMULIER
2. PRESELECTIE: DGZ SELECTEERT 18 BEDRIJVEN
3. JURY BEZOEKT DE GESELECTEERDE BEDRIJVEN EN SELECTEERT GENOMINEERDEN
4. STEMMEN EN WINNAARS KIEZEN
5. UITREIKING BIOVEILIGHEIDSAWARD
Hebt u een vraag over de DGZ Bioveiligheid Award? Neem dan contact op met DGZ via tel. 078 05 05 23 of helpdesk@dgz.be.
We wensen u succes met uw deelname!
